Asertywność to bardzo popularne słowo. Wciąż słyszymy, że powinniśmy być asertywni: wobec dzieci, w pracy a nawet wobec zwierząt. Ale co tak naprawdę oznacza to słowo? Skąd się wzięło? I jak być asertywnym? Postaram się Wam przybliżyć ten temat.

CZYM JEST ASERTYWNOŚĆ?

Definicji asertywności jest wiele. Oto kilka z nich:

Asertywność to:

• stanowczość, która nie rani
•  umiejętność wyrażania opinii, krytyki, potrzeb, życzeń, poczucia winy,
• umiejętność odmawiania w sposób nieuległy i nieraniący innych,
• umiejętność przyjmowania krytyki, ocen i pochwał,
• autentyczność,
• elastyczność zachowania,
• świadomość siebie (wad, zalet, opinii),
• wrażliwość na innych ludzi,
• stanowczość,
• samoocena

A zatem w skrócie asertywność to taka postawa, która pozwala stawiać granice innym, dbać o własne potrzeby bez krzywdzenia innych.

Ale skąd w ogóle wzięła się koncepcja asertywności?

RYS HISTORYCZNY

Początki idei zachowań asertywnych sięgają lat 50, kiedy to dwóch psychologów SALTER i WOLPE zauważyło, że podstawą problemów psychicznych i emocjonalnych wielu ich pacjentów jest brak świadomości własnych praw lub brak umiejętności korzystania z nich .

Amerykanie postanowili posłużyć się ideą praw człowieka i wykorzystać je w procesie przywracania zdrowia i satysfakcjonującego życia pacjentów.

Drogą mozolnych poszukiwań psychologia odnalazła ścieżkę między zachowaniami agresywnymi a uległymi.

Okazało się, że sposób na leczenie zahamowanych pacjentów stał się doskonałym narzędziem dla szkolenia profesjonalistów w dziedzinach, gdzie istotny jest kontakt z klientem. Dlatego od lat 70 rozpowszechniło się wiele kursów i treningów asertywności.

I tak dochodzimy do idei praw każdego człowieka. Uznanie tych praw to pierwszy i niezbędny krok by być asertywnym. Na te prawa nie musieliśmy sobie zapracować ani zasłużyć. Mamy je po prostu dlatego, że jesteśmy ludźmi. Oto niektóre przykłady:

Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć – tak długo, dopóki nie ranisz innych.

Masz prawo do wyrażania siebie- nawet jeśli rani to kogoś innego – dopóki twoje intencje nie są agresywne.

Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb – dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić.

Masz prawo do korzystania ze swoich praw.

Prawa człowieka według Herberta Fensterheima

Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą.

STYLE ZACHOWAŃ

1. styl uległy- stawiasz interesy drugiej osoby na pierwszym miejscu, swoje zaś z zasady na drugim; uznajesz,że inni są ważniejsi.

2.styl agresywny- stawiasz swoje interesy na pierwszym miejscu, interesy drugich z zasady stawiasz na drugim; uznajesz, że jesteś ważniejszy

3.styl asertywny- dbasz o własne interesy nie naruszając dobra drugich osób; uznajesz, że jesteście tak samo ważni.

Posługujemy się różnymi stylami zachowania – ważne, który z nich dominuje.

TERYTORIUM PSYCHOLOGICZNE

Terytorium psychologiczne, to wszystko to, co należy do mnie i zależy ode mnie. a więc: moje myśli, przekonania, uczucia, upodobania, obowiązki, pszyszłość, czas, pieniądze itd.

Osoby uległe często pozwalają na naruszenie swojego terytorium psychologicznego – ie potrafią powiedzieć „nie”.

Osoby agresywne często naruszają terytorium psychologiczne drugich – unikają powiedzenia „nie”.

Naruszanie czyjegoś terytorium psychologicznego to używanie komunikatów typu „Ty” w sposób krytyczny i uogólniający, np. „Jesteś nieodpowiedzialny!” – w sytuacji pojedynczego spóźnienia się.